- نام اختصاری: Cryo
- سایر نام ها: کرایوگلوبولین ( کیفی)
- بخش مورد انجام: سرولوژی
- نوع نمونه: سرم
- حجم نمونه: 5ml
- شرایط نمونه: 1. نمونه خون تا قبل از جداسازی سرم از گلبول قرمز باید در 37oC نگهداری گردد. و در صورت امکان، انجام سانتریفیوژ نیز در دمای 37oC باشد. 2. در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه بایستی در آب گرم 37 °C انتقال یابد. 3. پایداری نمونه سرم در دمای اتاق تا پیش از آزمایش یک هفته می باشد. 4. از فریز نمودن نمونه اجتناب کنید.
- ملاحظات نمونه گیری: 1. پس از نمونه گیری، نمونه باید تا تشکیل لخته بلافاصله در دمای 37oC نگهداری گردد. 2. محل نمونه گیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید و در صورت لزوم با باند فشاری ببندید. 3. در صورت نمونه گیری در خارج از ازمایشگاه، لوله باید بلافاصله در ظرف حاوی آب 37°C به آزمایشگاه ارسال شود. سرنگها نیز باید قبل از استفاده گرم شوند. 4. پس از تشکیل لخته، نمونه را بالافاصله در 37oC سانتریفیوژ نمایید. دمای اتاق هم قابل قبول است. 5. از جدا سازی سرم توسط سانتریفیوژ یخچال دار اجتناب کنید. 6. سرم جدا شده را در ویال های پلاستیکی تمیز با برچسب مجزا انتقال دهید. 7. مقادیر سرم نباستی کمتر از 3 ml باشد. زیرا برای تشخیص کرایوگلوبولین در مقادیر کم (Trace) ناکافی می باشد. بنابراین در صورت ناکافی بودن نمونه می بایست نمونه گیری مجدد گردد. * در صورت وجود کرایوگلوبولین به بیمار تذکر دهید تا در هوای سرد و تماس با اشیای سرد پرهیز نماید. به وی تذکر دهید که در هوای سرد دستکش بپوشد تا نشانه های پدیده رینورد کاهش یابد.
- موارد عدم پذیرش: ü عدم استفاده از لوله یا سرنگ از قبل گرم شده، ü بیشتر از دو ساعت تاخیر در انتقال نمونه به آزمایشگاه، ü عدم ارسال نمونه به آزمایشگاه در آب گرم (37oC). ü نمونه همولیز شده یا لیپمیک ü استفاده از ژل تیوب سرم یا پلاسما
- شرایط نگه داری: 1. نمونه خون تا قبل از جداسازی سرم از گلبول قرمز باید در 37oC نگهداری گردد. و در صورت امکان، انجام سانتریفیوژ نیز در دمای 37oC باشد. 2. در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه بایستی در آب گرم 37 °C انتقال یابد. 3. پایداری نمونه سرم در دمای اتاق تا پیش از آزمایش یک هفته می باشد. 4. از فریز نمودن نمونه اجتناب کنید.
- اطلاعات تکمیلی: اطلاعات تکمیلی: کرایوگلوبولینها، ایمونوگلوبولینهای غیرطبیعی هستند که در خون بیماران مبتلا به بیماریهای گوناگون وجود داشته و به صورت قابل برگشت در مواجهه با دمای زیر 37°C در محیط خارج از بدن یا داخل بدن تجمع یافته، رسوب کرده یا تشکیل ژل میدهند. این رسوب موجب کندی جریان خون در عروق خونی می گردد. کرایوگلوبولینها ممکن است کمپلمان را فیکس کرده و یک واکنش التهابی مشابه کمپلکسهای Ag-Ab را شروع نمایند. هنگامی که کرایوگلوبولینمی ارتباطی با سایر بیماریهای شناخته شده نداشته باشد به آن اساسی (essential) گفته میشود. کرایوگلوبولینها بیشتر از همه با بیماریهای پلاسماپرولیفراتیو و لنفوپرولیفراتیو، بیماریهای عفونی و اتوایمیون از جمله هپاتیت C و سندرم شوگرن همراهی دارند. کرایوگلوبولینها براساس ترکیب ایمونوگلوبولین به انواع 1، 2و 3 طبقهبندی میشوند. ■ کرایوگلوبولینمی نوع 1: غالباً همراه با یک اختلال پلاسماسل و گاموپاتی منوکلونال قابل ردیابی میباشد( IgM یا IgG منوکلونال ولی ممکن است IgA یا زنجیره سبک ایمونوگلوبولین هم باشد). این نوع از کرایوگلوبولین غالباً در عرض 24 ساعت رسوب میکند. نوع یک در لوسمی، لنفوما، مولتیپل مایلوما و ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم مشاهده می گردد. ■ کرایوگلوبولینمی نوع 2: شایعترین نوع کرایوگلوبولینمی بوده و غالباً همراه با عفونت هپاتیت C میباشد. ماهیت کرایوگلوبولین، IgM منوکلونال با فعالیت فاکتور روماتوئید و IgG پلیکلونال است. بیماری های خودایمنی نظیر وازکولیت، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک ، آرتریت روماتوئید و سندروم شوگرن همراه با این نوع از کرایوگلوبولین می باشند. این نوع از کرایوگلوبولینمی ممکن است منجر به پدیده رینود، بیماری کلیه (غالباً سندروم نفروتیک و گلومرولونفریت پرولیفراتیو غشایی)، نوروپاتی حسی-حرکتی، بزرگی طحال و کم خونی شود. همچنین C4 واضحاً کاهش یافته ولی C3 نزدیک به طبیعی است. کرایوگلوبولین نوع 2 در دمای 4°C در عرض 1 تا 7 روز رسوب میکند. ■ کرایوگلوبولینمی نوع 3: شامل کرایوگلوبولینهای پلیکلونال مختلط است که شایعتر از همه، کمپلکسهای IgM-IgG میباشند. یعنی ماهیت آنها IgM پلیکلونال با فعالیت RF و IgG پلیکلونال است. نوع 3 همانند نوع 2، کرایوگلوبولین مختلط نامیده میشود چرا که کرایوگلوبولینها شامل ایمونوگلوبولینهای پلیکلونال هستند، ولی برخلاف نوع 2 فاقد یک جزء منوکلونال میباشند. جهت رسوب ممکن است نیاز به قرار دادن سرم به مدت 7 روز در دمای 4°C باشد. این نوع، با هپاتیت C و سایر عفونتهای مزمن و بیماریهای خودایمنی و التهابی همراه بوده ولی نسبت به نوع 2 کمتر علامتدار خواهد بود. اسمیرهایی که از خون مبتلایان به کرایوگلوبولینمی در دمای اتاق تهیه میشوند ممکن است حاوی مواد شفاف صورتی رنگ یا بازوفیلیک به صورت انکلوزیونهای سیتوپلاسمی در گلبولهای سفید باشد. چنین موادی در حقیقت ایمونوگلوبولینهای فاگوسیت شده هستند. کرایوگلوبولین مختلط اساسی (essential mixed cryoglobulin) بیانگر کرایوگلوبولین نوع 2 یا 3 بدون یک بیماری زمینهای است و در مقابل لفظ کرایوگلوبولینمی مختلط ثانویه (secondary mixed cryoglobulinemia) برای مواردی از کرایوگلوبولینمی نوع 2 یا 3 استفاده میشود که بیماران مبتلا به بیماری دیگری مثل هپاتیت C یا بیماری لنفوپرولیفراتیو هستند. وجود کرایوگلوبولینها ممکن است انجام آزمایشاتی همچون الکتروفورز پروتئین سرم، ایمونوفیکساسیون و کمپلمان را دچار اشکال نمایند.
- کاربرد بالینی: 1. ارزیابی بیماران مبتلا به واسکولیت، گلومرولونفریت و بیماری های لنفوپرولیفراتیو (لوسمی) 2. ارزیابی بیماران مبتلا به ماکروگلوبینمی والدن اشتروم و مولتیپل مایلوما که در صورت مواجهه با سرما علائم آن بروز می نماید. 3. ارزیابی اختلالات خود ایمنی (از جمله سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید و لوپوس) و عفونتهای مزمن (نظیر هپاتیت C، آندوکاردیت و مونوتوکلئوز عفونی) * تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلیآرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد.
- روش انجام: روش مرجع: (IEP) Immunoelectrophoresis روش ارجح: IEP
- سایر روش ها: RID، ایمونوفیکساسیون با ژل آگارز، Qualitative Cold Precipitation
- مقادیر طبیعی: منفی ( عدم مشاهده رسوب) تفسیر: نمونه به دو بخش تقسیم شده یکی در37 °C (به عنوان شاهد) و دیگری در 4°C درجه قرار داده میشود. بعد از 24 ساعت نمونه قرار داده شده در یخچال از نظر رسوب کرایوگلوبولین مورد بررسی قرار میگیرد. اگر رسوب دیده نشد ارزیابیهای روزانه به مدت 7 روز ادامه مییابد. اگر رسوب در نمونه یخچالی ظاهر و پس از گرم شدن مجدداً حل شود، کرایوگلوبولین در نمونه وجود دارد. نوع 1 کرایوگلوبولینهای منوکلونال معمولاً در عرض 24 ساعت رسوب میکنند. ولی کرایوگلوبولینهای مختلط (Mixed)، بخصوص نوع 3، غالباً دارای غلظتهای کم بوده و جهت ردیابی نیاز به انکوباسیون طولانی مدت (7 روز) در دمای پایین دارند. در صورتی که کرایوگلوبولینها کمیت کافی داشته باشند میتوان آنها را بصورت نیمه کمی اندازهگیری کرد. کلاس ایمنوگلوبولین را نیز به طریق ایمنو الکتروفورز یا ایمونوفیکساسیون میتوان تعیین کرد.
- عوامل مداخله گر: · جمع آوری و انتقال صحیح نمونه بر نتایج آزمون حیاتی است. · کرایوگلوبولینها غالباً با ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم، میلوم و سایر بیماریهای لنفوپرولیفراتیو/پلاسماپرولیفراتیو، گاموپاتیهای منوکلونال، اختلالات خود ایمنی از جمله سندرم شوگرن و عفونتهای مزمن همراه هستند. · کرایوگلوبولینها بواسطه رسوب در نواحی از بدن که دمای پایینتری دارند مثل پوست یا اندامها منجر به انسداد عروقی میشوند. تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلیآرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد. · از آزمایش های مرتبط با این آزمون می توان به تست آگلوتیناسیون سرد و و بررسی فاکتور روماتوئیدی اشاره کرد.
