در این آزمایش میزان هورمون جسم زرد ( LH ) در خون و ادرار اندازه گیری می شود. هورمون LH در غده ی هیپوفیز تولید می شود.
در خانم ها هورمون LH چرخه قاعدگی و تخمک گذاری را تنظیم می کند. میزان هورمون LH در بدن خانم ها با تغییرات چرخه قاعدگی تغییر می کند. افزایش سریع LH فقط قبل از تخمک گذاری و در میانه چرخه قاعدگی ( روز ۱۴ از سیکل ۲۸ روزه ) اتفاق می افتد.
این افزایش میزان هورمون، اوج LH نامیده می شود. میزان هورمون جسم زرد و هورمون محرک فولیکول در طول یک ماه در چرخه قاعدگی با هم بالا و پایین می روند.
در آقایان LH باعث تحریک تولید تستوسترون می شود که نقش مهمی در تولید اسپرم دارد.
علت انجام آزمایش میزان هورمون جسم زرد چیست؟
آزمایش اندازه گیری هورمون جسم زرد به دلایل زیر انجام می شود:
- کمک به بررسی علت ناتوانی یک زن و شوهر برای باردار شدن ( بررسی علل ناباروری ).
آزمایش LH به طور معمول برای کمک به ارزیابی موارد زیر استفاده می شود:
- تخمک گذاری در خانم ها
- تعداد اسپرم ها در آقایان
- کمک به بررسی مشکلات چرخه قاعدگی مثل قطع شدن و یا نا منظم شدن عادت ماهانه.
- همچنین می تواند به تشخیص اینکه خانمی در شرف یائسگی هست یا که خیر کمک کند.
- تشخیص بلوغ زودرس در کودکان. بلوغ زودرس در دختران قبل از سن ۹ سالگی است و در پسران قبل از سن ۱۰ سالگی است.
- تشخیص بلوغ دیر رس
- تعیین زمانی که یک خانم تخمک گذاری می کند.
- بررسی تحریک تخمک گذاری در اثر درمان
آمادگی های لازم برای انجام این آزمایش چیست؟
بسیاری از داروها مثل سایمتیدین، کلومیفن، دیجیتال ها، و لوودوپا می توانند نتیجه آزمایش را تغییر دهند. شما باید در مورد قطع مصرف بعضی از داروها ( مثل داروی ضد بارداری ) با پزشک مشورت کنید. مصرف داروهای ضد بارداری که حاوی استروژن یا پروژسترون و یا هر دو هستند، باید ۴ هفته قبل از انجام این آزمایش قطع شوند.
اطمینان داشته باشید که پزشک شما یک لیست از داروهایی که نباید مصرف کنید، به شما ارائه می دهد.
اگر در ۷ روز گذشته آزمایشی انجام داده اید و مواد رادیواکتیو استفاده کرده اید، حتما به پزشک اطلاع دهید. ( آزمایشاتی مثل اسکن تیرویید و یا اسکن استخوان )
مصرف ماده ی رادیو اکتیو می تواند در آزمایش LH تداخل ایجاد کند.
تاریخ اولین روز چرخه قاعدگی خود را به پزشک اطلاع دهید. اگر در روز اول لکه بینی داشتید، روز اول زمانی حساب می شود که خونریزی کامل داشته باشید.
با پزشک خود در مورد نگرانی که در مورد آزمایش دارید صحبت کنید٬ احتمال خطر آن ٬نحوه انجام آزمایش یا نتایج احتمالی آزمایش. این کار به شما کمک می کند که اهمیت این آزمایش را متوجه شوید٬ (پر کردن فرم اطلاعات پزشکی).
این آزمایش چگونه انجام می شود ؟
آزمایش خون:
- بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
- تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
- فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
- وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
- باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
- قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
- فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل
- برای خانم ها ممکن نیاز باشد برای اندازه گیری دقیق LH نمونه گیری بیش از یک بار انجام شود. ممکن است چندین نمونه خون در یک روز گرفته شود و یا ممکن است در چند روز پشت سر هم نمونه گیری انجام شود.
آزمایش ادرار برای بررسی تخمک گذاری:
- اگر هدف بررسی تخمک گذاری باشد، نمونه ادرار اول صبح مورد بررسی قرار می گیرد.
بیمار در حین آزمایش چه احساسی دارد؟
آزمایش خون
نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود. یک نواری که حالت کشسانی دارد، به بالای بازو بسته می شود ٬ که ممکن است احساس کنید کمی سفت است. شما ممکن است احساس درد ناشی از فرو بردن سوزن نداشته باشید و یا ممکن است احساس سوزش داشته باشید.
آزمایش ادرار
جمع آوری نمونه ادرار ناراحتی خاصی ایجاد نمی کند.
خطرات
آزمایش خون:
- ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کمی وجود دارد که محل نمونه گیری کبود شود.
در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز می تواند به بهبودی این وضعیت کمک کند. - خون گیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند ٬ مشکل ایجاد کند. آسپیرین ٬ وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.
آزمایش ادرار:
- جمع آوری نمونه ادرار خطر خاصی ندارد.
نتیجه آزمایش اندازه گیری هورمون جسم زرد
آزمایش اندازه گیری هورمون جسم زرد، میزان این هورمون را در خون و ادرار اندازه گیری می کند.
میزان LH به سن و وضعیت بلوغ فرد بستگی دارد و در زنان به چرخه قاعدگی نیز مربوط می شود.
آزمایش ادرار تنها برای تشخیص وجود تخمک گذاری و یا عدم وجود تخمک گذاری است.
میزان طبیعی LH
میزان طبیعی LH در جدول زیر ذکر شده است که مقادیر مرجع نامیده می شود و فقط برای راهنمایی است. این مقادیر از یک آزمایشگاه با آزمایشگاه دیگر متفاوت است٬ و آزمایشگاهی که شما مراجعه می کنید ممکن است میزان مقادیر نرمال آن با مقادیر این جدول متفاوت باشد. جواب آزمایش باید میزان نرمالی را که آن آزمایشگاه استفاده می کند، داشته باشد. همچنین ٬ پزشک نتایج را بر اساس سلامتی و یا عوامل دیگر ارزیابی می کند. این به این معنا است که اگر جواب آزمایش خارج از میزان نرمال بود، ممکن است برای شما یا برای آن آزمایشگاه این میزان نرمال باشد.
هورمون جسم زرد در خون
در دوران قاعدگی در زنان
مرحله ی فولیکولی : ۱.۶۸–۱۵ IU/L
اوج میانه ی سیکل : ۲۱.۹–۵۶.۶ IU/L
مرحله ی لوتئال : ۰.۶۱–۱۶.۳ IU/L
زنان پس از قاعدگی : ۱۴.۲–۵۲.۳ IU/L
مردان : ۱.۲۴–۷.۸ IU/L
آزمایشات خانگی ادرار فقط تخمک گذاری و یا عدم تخمک گذاری را تشخیص می دهد. نتیجه این آزمایش یا مثبت است و یا منفی ( که به آن آزمایش کیفی می گویند)
شرایط بسیاری می تواند میزان LH را تغییر دهد. پزشک نتیجه غیر طبیعی مرتبط با علایم بالینی شما را مورد بررسی قرار می دهد.
افزایش میزان LH
افزایش میزان LH ممکن است به دلایل زیر دیده شود:
- عدم تخمک گذاری
- نداشتن فعالیت تخمدان ها به علت یائسگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک ( PCOS) و یا آسیب دیدن در اثر شیمی درمانی.
- بلوغ زودرس در دختران جوان.
افزایش میزان LH در مردان ممکن است به دلایل زیر باشد:
- فقدان بیضه و یا خارج کردن آن
- عدم عملکرد بیضه ها در اثر عمل جراحی و یا بیماری اوریون، در معرض اشعه x بودن، سرطان ،شیمی درمانی و یا جراحت.
- سندرم کلاین فلتر
- کاهش میزان LH
کاهش میزان LH در خانم ها و آقایان ممکن است به دلایل زیر دیده شود:
- بی اشتهایی
- نارسایی غده هیپوفیز
- استرس
- کاهش وزن
چه عواملی بر نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد؟
عواملی که ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد، عبارتند از:
- مصرف برخی هورمون ها مثل داروهای حاوی استروژن و یا پروژسترون ( مثل داروهای جلوگیری از بارداری)
- مصرف داروهایی مثل کلومیفن، اسپیرونولاکتون، نالوکسون، فنوتیازید و داروهای ضد تشنج
- انجام عکس برداری تشخیصی مثل اسکن تیرویید و یا اسکن استخوان که در آن از ماده ی رادیو اکتیو استفاده می شود در حدود ۷ روز قبل از انجام آزمایش LH.
بررسی ها و تفکرات
- اگر دارویی که حاوی تستسترون، پروژسترون و یا استروژن است مصرف می کنید ( داروهای ضد بارداری) از پزشک در مورد قطع کردن این داروها قبل از آزمایش LH سوال کنید.
- شما می توانید کیت خانگی این آزمایش را از داروخانه ها تهیه کنید. این کیت به تشخیص روز باروری چرخه قاعدگی در خانم ها کمک می کند.
- سایر آزمایشات برای بررسی تخمک گذاری عبارتند از: اندازه گیری درجه حرارت بدن، بررسی میزان پروژسترون بعد از تخمک گذاری در سیکل قاعدگی و تغییرات موکوس گردن رحم.